مسجد و مقام امام علی (بصره)مسجد امام علی (علیه‌السّلام) در محله عَشّار شهر بصره در کشور عراق قرار دارد که به‌خاطر وجود مقام منسوب به امام علی (علیه‌السّلام) به این اسم نامیده شده است ولی برخی در انتساب این مقام به امام (علیه‌السّلام)، تردید نموده‌اند. ۱ - موقعیتدر محله «عَشّار»، در ساحل شمالی رود عشار، در شهر بصره جدید، مسجدی وجود دارد که به نام مسجد مقام یا مسجد امام علی (علیه‌السّلام)، شناخته می‌شود. [۱]
سامرائی، ابراهیم، تاریخ مساجد البصره، ص۲۴.
۲ - وجه تسمیهوجه تسمیه این مسجد، وجود مقام (در اصطلاح اهالی بصره: «خُطوه») منسوب به امام علی (علیه‌السّلام) است که قاعدتاً با حضور آن حضرت در این منطقه پس از جنگ جمل، ارتباط یافته است. اما عبدالقادر باش‌اعیان، در انتساب این مقام به امام (علیه‌السّلام)، تردید نموده است. [۲]
باش‌اعيان عباسی، عبدالقادر، موسوعة تاریخ البصره، ج۱، ص۳۶۱.
۳ - بنااین مسجد، از مساجد قدیمی و مهم شهر جدید بصره است که گفته می‌شود آن را حاج محمد ششتری (شوشتری) در سال ۱۱۶۷ ه. ق، بازسازی کرده است. ساختمان نخستین آن، از خشت و گل بوده است. اما پس از استقلال عراق، وزارت اوقاف عراق در سال ۱۳۴۱ ه. ق- ۱۹۲۲ م، آن‌را با آجر و به شیوه مناسبی، بازسازی کرد. شبستان مسجد به طول ۳۰ متر و عرض ۱۰ متر و دارای رواقی به عرض ۴ متر است و بر فراز آن، گنبد بزرگی با پوشش کاشی کربلایی، وجود دارد که داخل آن، کتیبه‌ای حاوی سوره جمعه، به چشم می‌خورد. همچنین این مسجد، دارای مناره مدوری است که با پوشش کاشی‌کاری و کتیبه‌های حاوی آیات قرآن و اسامی جلاله، تزیین یافته است. [۳]
سامرائی، ابراهیم، تاریخ مساجد البصره، ص۲۴ - ۲۵.
۴ - پانویس
۵ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مقام امام علی» ج۲، ص۱۸۰. |